Harassment (හිරිහැර) සහ abuse (අපයෝජනය) නිසා ජීවිත විනාශ විය හැකිය. New Zealand නීතිය Family Violence (පවුල් ප්‍රචණ්ඩත්වය), Harassment (හිරිහැර), Sexual Harassment (ලිංගික හිරිහැර), සහ Digital Abuse (ඩිජිටල් අපයෝජනය) වලට එරෙහිව දැඩි ආරක්ෂාවක් සපයයි.

නමුත්, සංක්‍රමණික කාන්තාවන්ට අමතර බාධක ඇති විය හැකිය: උදාහරණ ලෙස Visa dependency (වීසා මත යැපීම), stigma (කැලැල) වලට ඇති බිය, හෝ නීතිමය අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ දැනුම අඩු වීම.

මෙම ලිපියෙන්, අපි ප්‍රධාන නීති, දඬුවම් (penalties), සහ ඒවා සංක්‍රමණික කාන්තාවන්ට බලපාන්නේ කෙසේද යන්න සොයා බලමු.

ප්‍රධාන නීති සහ දඬුවම් (Penalties)

1. Family Violence (ගෘහස්ථ ප්‍රචණ්ඩත්වය)

  • Family Violence Act 2018 සහ Crimes Act 1961 යටතේ ආවරණය වේ.
සිදුවීමදඬුවම (Penalty)
Assault in a family relationshipවසර 2ක් දක්වා imprisonment (සිරදඬුවම්)
Male assaults female (කාන්තාවකට පහර දීම)වසර 2ක් දක්වා imprisonment
බරපතල Assault (උදා: ආයුධයක් සමග, බරපතල තුවාල)වසර 7ක් දක්වා imprisonment
Protection Order (ආරක්ෂණ නියෝගයක්) කඩ කිරීම$5,000 දක්වා fine (දඩ) හෝ වසර 3ක් දක්වා imprisonment

2. Harassment (හිරිහැර)

  • Harassment Act 1997 යටතේ ආවරණය වේ.
  • මෙය දුක, බිය, හෝ තැතිගැන්ම ඇති කරන Repeated acts (නැවත නැවත කරන ක්‍රියා) වේ.
  • වින්දිතයින්ට Restraining Order (නැවතීම සඳහා නියෝගයක්) සඳහා අයදුම් කළ හැකිය.
  • Penalties:
    • Criminal harassment: වසර 2ක් දක්වා imprisonment.
    • Restraining Order කඩ කිරීම: $5,000 දක්වා fine හෝ මාස 6ක් දක්වා imprisonment.

3. Sexual Harassment (ලිංගික හිරිහැර)

  • Human Rights Act 1993 සහ Crimes Act 1961 යටතේ ආවරණය වේ.
  • රැකියා ස්ථාන, අධ්‍යාපන ආයතන, නිවාස, සහ වෙනත් පොදු ස්ථාන සඳහා අදාළ වේ.
  • Penalties:
    • Indecent assault (අශෝභන පහරදීම): වසර 7ක් දක්වා imprisonment.
    • Sexual violation (rape – දූෂණය හෝ නීති විරෝධී ලිංගික සම්බන්ධතාවය): වසර 20ක් දක්වා imprisonment.
    • රැකියා ස්ථානයේ Sexual harassment: Human Rights Review Tribunal විසින් වන්දි මුදල් (ඩොලර් දස දහස් ගණනක් – compensation awards) නියම කළ හැකි අතර, ක්‍රියා නොකළ employer (සේවායෝජකයා) හට දඬුවම් නියම කළ හැකිය.

4. Workplace Harassment (රැකියා ස්ථානයේ හිරිහැර)

  • Employment Relations Act 2000 යටතේ Bullying (දැඩි ලෙස බිය ගැන්වීම), harassment, හෝ sexual harassment මෙයට ඇතුළත් වේ.
  • Employer (සේවායෝජකයා) පැමිණිලි වලට නිසි ලෙස ප්‍රතිචාර නොදැක්වුවහොත්, ඔවුන් වගකිව යුතු වේ (liability).
  • Employment Relations Authority විසින් නියම කරන Remedies (පිළියම්): වන්දි (compensation – සාමාන්‍යයෙන් $10k–$40k), අහිමි වූ වැටුප් (lost wages), නැවත සේවයේ පිහිටුවීම (reinstatement), සහ employers හට දඩ නියම කිරීම.

5. Harmful Digital Communications (හානිකර Digital සන්නිවේදනය)

  • Harmful Digital Communications Act 2015 යටතේ ආවරණය වේ.
  • Cyberbullying (අන්තර්ජාලය ඔස්සේ හිරිහැර කිරීම), revenge porn (පළිගැනීමේ අරමුණින් ලිංගික පින්තූර යැවීම), තර්ජනාත්මක/අපහාසාත්මක online පණිවිඩ, සහ කැමැත්තකින් තොරව රූප බෙදා හැරීම මෙයට ඇතුළත් වේ.
  • Penalties:
    • හානිකර digital content පළ කිරීම: $50,000 දක්වා fine (පුද්ගලයන්ට) හෝ $200,000 (සමාගම්වලට).
    • බරපතලම කඩකිරීම් සඳහා වසර 2ක් දක්වා imprisonment.
    • Court orders (උසාවි නියෝග) මගින් content ඉවත් කිරීමට, සමාව අයැදීමට, හෝ අන්තර්ජාල භාවිතයට සීමා පැනවීමට හැකි වේ.

6. Stalking & Obsessive Behaviour (ලුහුබැඳීම සහ උමතු හැසිරීම්)

  • මෙය වෙනමම අපරාධයක් ලෙස නම් කර නොතිබුණද, දිගින් දිගටම ලුහුබැඳීම හෝ නිරීක්ෂණය කිරීම harassment (හිරිහැර) හෝ family violence law (පවුල් ප්‍රචණ්ඩත්වය පිළිබඳ නීතිය) යටතට වැටිය හැකිය.
  • Penalties: Harassment සඳහා සමාන වේ—orders කඩ කිරීම සඳහා වසර 2ක් දක්වා imprisonment හෝ fines.

මෙය සංක්‍රමණික කාන්තාවන්ට (Immigrant) බලපාන්නේ කෙසේද?

නීතිය සංක්‍රමණික කාන්තාවන්ට ද එක හා සමානව අදාළ වේ. කෙසේ වෙතත්, ප්‍රායෝගික අභියෝග නිසා නීතියේ උපකාර ලබා ගැනීම අපහසු වේ:

  • Visa dependency (වීසා මත යැපීම): බොහෝ සංක්‍රමණික කාන්තාවන් බිය වන්නේ සිදුවීමක් වාර්තා කිරීම නිසා ඔවුන්ගේ residency (ස්ථිර පදිංචිය) තත්ත්වයට බලපෑම් එල්ල වේ යැයි කියාය. කෙසේ වෙතත්, Immigration NZ (නවසීලන්ත ආගමන කටයුතු) සතුව “Victims of Family Violence” Visa (පවුල් ප්‍රචණ්ඩත්වයේ වින්දිතයන් සඳහා වීසා) එකක් ඇත. එය මගින් survivors (වින්දිතයන්) ට ඔවුන්ගේ partner (සහකරු/සහකාරිය) අතින් අපයෝජනයට ලක් වූවා නම් තමන්ගේම work visa (රැකියා වීසා) හෝ residency සඳහා අයදුම් කළ හැකිය.
  • Cultural and language barriers (සංස්කෘතික හා භාෂා බාධක): නීතිමය අයිතිවාසිකම්, court processes (උසාවි ක්‍රියාවලීන්), හෝ පවතින සේවාවන් පිළිබඳ නොදැනුවත්කම නිසා සිද්ධීන් වාර්තා කිරීම අධෛර්යමත් විය හැකිය.
  • Fear of stigma (කැලැලට ඇති බිය): ප්‍රජාවේ හෝ පවුලේ පීඩනය නිසා වින්දිතයන් නිහඬ විය හැකිය.
  • Access to support (ආධාර ලබා ගැනීම): සමහර සේවාවන් සංස්කෘතික වශයෙන් සුදුසු නොවිය හැකි අතර හෝ බහු භාෂාවලින් ලබා ගත නොහැක.

සංක්‍රමණික (Immigrant) කාන්තාවන් සඳහා උපකාරක සේවා (Support Services)

  • NZ Police (111) – හදිසි අවස්ථා සඳහා.
  • Women’s Refuge (0800 REFUGE) – shelters (ආරක්ෂිත ස්ථාන) සහ අර්බුද ආධාර (crisis support).
  • Shakti NZ (0800 SHAKTI) – සංක්‍රමණික සහ සරණාගත කාන්තාවන් සඳහා විශේෂිත ආධාර.
  • Community Law Centres – නොමිලේ නීති උපදෙස්, immigration සහ family violence ඇතුළුව.
  • Immigration NZ – family violence victims සඳහා විශේෂ visa policies.

නිගමනය (Conclusion)

New Zealand නීතිය harassment සහ abuse බරපතල ලෙස සලකයි. බරපතලකම අනුව $5,000–$200,000 fines (දඩ) සිට මාස ගණනක සිට වසර 20ක් දක්වා prison terms (සිර දඬුවම්) දක්වා දැඩි දඬුවම් නියම කර ඇත.

සංක්‍රමණික කාන්තාවන් සඳහා ආරක්ෂාවන් පවතින නමුත්, visa status අහිමි වීමේ බිය, සංස්කෘතික බාධක, සහ දැනුවත්භාවය නොමැතිකම නිසා ඔවුන් අවදානමට ලක් වේ. පසුබිම කුමක් වුවත්, සෑම කාන්තාවකටම abuse සහ harassment වලින් තොරව ජීවත් වීමට හැකි වන පරිදි වැඩි දැනුවත්භාවයක්, පහසුවෙන් ලබා ගත හැකි ආධාර, සහ වේගවත් immigration processes අත්‍යවශ්‍ය වේ.